LGS Hazrılığında Öğrenci ve Veliye Yol Haritası
LGS gibi önemli bir sınav öncesinde öğrencilerin yaşamlarındaki birçok dengeyi doğru kurmaları gerekir. Bu süreç, sadece ders çalışmakla sınırlı değildir; zaman yönetiminden sosyal medya kullanımına, sosyal ilişkilerden düzenli yaşama kadar geniş bir yelpazeyi kapsar. İşte bu süreçte öğrencilerin dikkat etmeleri gereken başlıca konular:
1- Zaman Yönetimi Becerisi
Zaman yönetimi, başarıya giden yolda en kritik unsurlardan biridir. Bu süreçte öğrenciler kendilerine bir program yapmalı ve bu programa sadık kalmalıdırlar. Özellikle son aylarda ders çalışmak için belirlenen sürelerin dışına çıkmamaya özen gösterilmelidir. Günlük çalışma programı, ders tekrarları, deneme sınavları, dinlenme araları ve uyku düzeni gibi faktörler dikkate alınarak yapılmalıdır. Program, öğrencinin öğrenme temposuna ve hedeflerine uygun olmalıdır. Her şeyin dengeli bir şekilde planlandığı bir zaman yönetimi, stres seviyesini azaltacak ve verimliliği artıracaktır.
Zaman Yönetimini Etkileyen Faktörler
Digital Araçların kullanımı
Telefon, bu dönemde öğrenciler için en büyük dikkat dağıtıcı unsurlardan biri olabilir. Sosyal medya, oyunlar, mesajlaşma uygulamaları ve diğer dijital içerikler, ders çalışmayı engelleyebilir. Bu nedenle, telefon kullanımının sınırlanması oldukça önemlidir. Ders çalışılan sürelerde telefonu sessize almak ya da tamamen kapatmak faydalı olabilir. Öğrencilerin kendilerine telefon kullanımı için belli bir zaman dilimi ayırmaları ve bu süreyi aşmamaya özen göstermeleri gerekmektedir. Telefonu bir ödül olarak görmek, öğrencilerin motivasyonlarını artırabilir; örneğin, belirli bir çalışma süresinden sonra kısa bir telefon molası verilebilir.
Sosyal ilişkileri yönetebilmek
Sınav süreci, öğrencilerin sosyal ilişkilerini de etkileyebilir. Bu dönemde aşırı sosyal baskılardan kaçınmak, odaklanmayı kolaylaştıracaktır. Öğrenciler, arkadaşlarıyla olan ilişkilerinde sınav konusundaki kaygılarını paylaşarak destek alabilirler. Ancak, sürekli sınavdan konuşmak ya da çevreden gelen aşırı rekabet baskısı, motivasyonu düşürebilir. Bu yüzden sosyal çevreyi olumlu bir şekilde kullanmak ve arkadaşlarla sınav dışında da keyifli zamanlar geçirmek, psikolojik rahatlama sağlayabilir. Aile desteği de bu süreçte oldukça önemlidir; öğrenciler ailelerinden anlayış ve destek beklemelidir.
Sosyal Medya
Sosyal medya, zaman yönetimi üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olabilir. Sınav öncesi dönemde sosyal medyanın sık kullanımı, ders çalışma sürelerini kısaltabilir ve öğrencilerin dikkatini dağıtabilir. Bununla birlikte, sosyal medyada sınavla ilgili bilgi kirliliği ve aşırı rekabet ortamı da stres yaratabilir. Öğrencilerin bu dönemde sosyal medyada geçirdikleri zamanı sınırlandırmaları ve mümkünse belirli bir süre sosyal medyadan tamamen uzak durmaları faydalı olacaktır. Eğer sosyal medya kullanımı devam edecekse, motivasyon verici ve yararlı içeriklere yönelmek, öğrencilerin enerjilerini doğru yönde kullanmalarını sağlayabilir.
Düzenli yaşam oluşturabilmek
Sınav sürecinde düzenli bir yaşam tarzı benimsemek, hem fiziksel hem de zihinsel performansı artırır. Düzenli uyku, sağlıklı beslenme, egzersiz ve dinlenme molaları bu süreçte büyük önem taşır. Öğrencilerin her gün aynı saatte uyuyup uyanmaları, vücutlarının biyolojik ritmini korumalarını sağlar. Ayrıca dengeli bir beslenme programı, hem enerji seviyesini yüksek tutar hem de konsantrasyonu artırır. Fiziksel aktiviteler de stres seviyesini azaltarak zihinsel rahatlama sağlar. Düzenli bir yaşam, öğrencilere sınav döneminde daha dirençli ve motive hissetmelerini sağlayacaktır.
Doğru çalışma programı yapabilmek
Başarının temelinde iyi planlanmış bir çalışma programı yatar. Öğrenciler, hedeflerine göre bir çalışma programı oluşturmalı ve buna sadık kalmalıdırlar. Program, günün en verimli saatlerine göre şekillendirilmeli; sabah saatleri daha yoğun ders çalışma, öğleden sonra ise tekrar ve test çözümü için ayrılabilir. Her öğrenci farklı öğrenme stillerine sahip olduğu için program, öğrencinin kişisel ihtiyaçlarına göre düzenlenmelidir. Ayrıca çalışma saatleri aralıklı olmalı, beyni dinlendirecek küçük molalar planlanmalıdır. Verimli bir çalışma programı, öğrencinin stresini azaltır ve zamanını daha iyi değerlendirmesine yardımcı olur.
2- Düzenli Deneme Sınavları Yapma
Deneme sınavları, LGS hazırlık sürecinin en önemli parçalarından biridir. Öğrencilerin bilgi birikimlerini sınamak, zaman yönetimini geliştirmek ve eksik oldukları konuları belirlemek için düzenli aralıklarla deneme sınavları çözmeleri gerekir. Haftada en az bir deneme sınavı yapılması, sınav stresiyle başa çıkmayı ve gerçek sınav atmosferine alışmayı sağlar. Deneme sınavlarının ardından analiz yapmak, yanlış yapılan soruları gözden geçirmek ve bu eksiklikleri gidermek de çok önemlidir. Bu yöntemle öğrenciler, sınavda karşılaşacakları soruları daha hızlı ve doğru bir şekilde çözme becerisi kazanırlar.
Düzenli Deneme Sınavı ile kazanılması amaçlanan alışkanlıklar:
- Sınavda zaman kullanmayı öğrenme
- Yapılamayan soruların kazanılması öğrenilmesi
- Dikkat toplamada zenginleşme
- Soru tipi farklılığında gelişme
- Aynı sıra ile test çözerek pratik kazanma
Yapılmayan Soruların Öğretmenlere Sorulmasının Önemi
Deneme sınavlarında öğrencilerin yapamadıkları veya yanlış yaptıkları soruları mutlaka öğretmenlerine sormaları gerekir. Bu sorular, öğrencinin eksik olduğu konuları ve kavramakta zorlandığı noktaları anlaması için büyük bir fırsattır. Öğretmenlerle birlikte bu soruların üzerinden geçmek, konuları daha derinlemesine kavramayı sağlar. Ayrıca, öğrencilerin yanlış yaptığı sorular üzerinde çalışması, benzer hataları tekrar etmelerini önler. Deneme sınavlarının asıl amacı, gerçek sınavdaki hataları minimuma indirmektir; bu nedenle eksiklerin üzerine gitmek ve öğretmen desteği almak başarı için kritik öneme sahiptir.
Dikkat Toplamak
Sınav sürecinde dikkat toplamak, öğrencinin soruları doğru anlaması ve sorulara odaklanması açısından hayati önem taşır. Dikkatin dağılması, soruların yanlış anlaşılmasına veya sorulara eksik yanıtlar verilmesine yol açabilir. Sınav öncesinde ve sırasında derin nefes almak, küçük molalarla zihni tazelemek gibi dikkat toplama teknikleri kullanılabilir. Ayrıca, sınav boyunca dikkat dağıtıcı unsurlardan (çevredeki sesler, zaman baskısı, düşünceler) uzak durmak için odaklanma teknikleri öğrenilmelidir. Özellikle deneme sınavları sırasında dikkat toplama stratejileri denemek, öğrencinin sınavdaki başarısını artıracaktır.
Soru Tiplerine Dikkat Etmek
LGS sınavında, farklı soru tiplerine aşina olmak büyük bir avantaj sağlar. Sorular, aynı konularla ilgili olsa bile farklı formatlarda gelebilir. Öğrencilerin bu soru tiplerine aşina olması, karşılarına çıkan soruları daha kolay ve hızlı bir şekilde çözmelerini sağlar. Deneme sınavları sırasında soru tiplerine dikkat edilerek, farklı soru formatlarına yönelik çözümler geliştirilmelidir. Örneğin, bazı sorular bilgiye dayalı olabilirken bazıları yorum yapmayı gerektirebilir. Bu farklılıklara dikkat etmek, öğrencinin sınavda daha rahat olmasına ve her soruya uygun bir çözüm yöntemi geliştirmesine olanak tanır.
Aynı Sıra ile İlerlemek
Sınavda soru çözüm sırasını belirlemek ve bu sıraya sadık kalmak, öğrencilerin sınav süresince kararlılıklarını korumalarına yardımcı olur. Bazı öğrenciler, sınavı en baştan başlayarak sırayla çözmeyi tercih ederken, bazıları en iyi oldukları konulardan başlamayı daha uygun bulabilir. Önemli olan, seçilen sıraya bağlı kalmak ve sürekli olarak farklı bölümler arasında gidip gelmemektir. Çünkü sürekli bölüm değiştirmek, hem zaman kaybına neden olabilir hem de odaklanmayı zorlaştırabilir. Deneme sınavlarında öğrenciler, hangi çözüm sırasının kendilerine en uygun olduğunu belirlemeli ve bu sıralamayı sınavda uygulamalıdır. Bu yöntem, sınav stresini azaltır ve öğrencinin sınav sürecini daha rahat bir şekilde yönetmesini sağlar.
3- Doğru Bir Çalışma Programına Sahip Olma
Doğru bir çalışma programınız olmadan sınav hazırlığına başlanılmaz. Bunun için doğru bir çalışma programında dikkat edilecek kriterler şunlardır:
Günlük ve haftalık ders tekrarı
Ders tekrarları, öğrenilen bilgilerin kalıcı hale gelmesi için oldukça önemlidir. Özellikle yoğun bir ders çalışma gününden sonra, o gün öğrenilen bilgilerin kısa bir tekrarı yapılmalıdır. Haftalık olarak ise, haftanın başında ve sonunda genel tekrarlar planlanmalı, önceki konular da gözden geçirilmelidir. Bu sayede bilgiler pekişir ve unutulma olasılığı azalır. Düzenli ders tekrarı, öğrencinin bilgi eksiklerini görmesine yardımcı olur ve uzun vadede ders çalışma verimliliğini artırır.
Sosyal zaman dağılımı
Sınav hazırlık sürecinde öğrencilerin sosyal hayatlarını tamamen askıya almaları gerekmemektedir. Sosyal zaman, hem zihinsel hem de duygusal dengeyi korumak adına gereklidir. Ancak bu sosyal zaman, doğru planlanmalı ve ders çalışma sürecini engellememelidir. Öğrenciler arkadaşlarıyla zaman geçirmek, hobilerine vakit ayırmak gibi etkinliklerle kendilerini motive edebilirler. Sosyal zaman dilimlerinin doğru kullanılması, öğrencilerin motivasyonunu yüksek tutar ve sınav stresini azaltır. Haftada birkaç saat sosyal etkinlikler veya hobiler için ayrılabilir; bu, öğrencilerin daha dengeli ve motive bir şekilde çalışmasına yardımcı olacaktır.
Her gün paragraf çözümü
Paragraf soruları, sınavın Türkçe bölümünde önemli bir yer tutar. Bu yüzden her gün mutlaka birkaç paragraf sorusu çözülmesi gerekmektedir. Paragraf soruları çözmek, hem okuma hızını artırır hem de yorumlama yeteneğini geliştirir. Aynı şekilde, her gün konu fark etmeksizin test çözümü de yapılmalıdır. Günde belirli bir miktar test çözmek, öğrencilerin sınav pratiğini artırır ve zaman yönetimi konusunda da gelişmelerine katkı sağlar. Paragraf ve test çözümünü düzenli hale getirmek, öğrencilerin sınavdaki soru çözüm hızlarını ve doğruluk oranlarını artıracaktır.
Konu tekrarı ve günlük işlenene göre soru çözümü
Konu tekrarı ve bol test çözümü, sınava hazırlık sürecinin temel yapı taşlarıdır. Öğrenciler, sınavda çıkacak tüm konuları tek tek gözden geçirmeli, bu konular üzerinde derinlemesine çalışmalıdır. Her bir konunun ardından konuyla ilgili bol miktarda test çözülmeli ve konunun tamamen öğrenildiğinden emin olunmalıdır. Eksik kalan ya da tam anlaşılamayan konular üzerinde daha fazla çalışmak, başarıyı artırır. Bol test çözmek, sınavda karşılaşılabilecek soru tiplerine aşinalık kazandırır ve sınavdaki zorluklarla başa çıkma becerisini geliştirir.
Dengeli Ders Dağılımı
Girceğiniz sınavdaki önem arz eden derse göre ders yoğunlu ayarlanmalıdır. Öğrencinin sevdiği ya da kaçındığı dese göre değil, başarı gösterebilme kriterlerine bakılmalıdır.
4- Duygusal Yaşam ve Kişisel Gelişim
LGS süreci, öğrencilerin hem duygusal olarak hem de kişisel gelişim açısından büyümelerini sağlayabilecek bir fırsattır. Bu dönemde öğrenciler, karşılaştıkları zorluklarla başa çıkmayı öğrenir ve içsel motivasyonlarını geliştirebilirler. Duygusal yaşamda dengeyi sağlamak, stres ve kaygı gibi olumsuz duygularla başa çıkmada kritik bir rol oynar. Öğrencilerin, kendilerini baskı altına almadan duygusal durumlarını anlamaları, gerektiğinde çevrelerinden destek almaları kişisel gelişimleri açısından da önemlidir. Bu süreçte, öğrencilere öz farkındalık kazandırmak ve duygusal zekalarını geliştirmek, gelecekteki başarılarına da olumlu katkılar sağlar.
Ev iklimi
Ev ortamı, sınav hazırlık sürecinde öğrencinin motivasyonu ve verimliliği üzerinde büyük bir etkiye sahiptir. Sakin, düzenli ve destekleyici bir ev ortamı, öğrencinin çalışmalarını daha rahat bir şekilde yürütmesini sağlar. Aile bireylerinin bu süreçte öğrenciye anlayışla yaklaşmaları, ona baskı yapmadan moral ve destek vermeleri önemlidir. Öğrencinin ders çalışırken dikkati dağılmadan odaklanabilmesi için evde sessiz bir çalışma alanının olması da başarıyı artırır. Ayrıca, evdeki iletişim de pozitif ve yapıcı olmalı; öğrencinin kendini rahat hissettiği, başarısının ve çabalarının takdir edildiği bir ortam yaratılmalıdır.
Stres Yönetimi
LGS gibi önemli bir sınav, öğrencilerde belirli bir düzeyde stres yaratabilir. Ancak bu stresi yönetmek ve kontrol altına almak, öğrencinin performansını doğrudan etkiler. Stres, belli bir noktaya kadar motive edici olabilir; ancak kontrolsüz stres, öğrencinin odaklanmasını zorlaştırabilir ve verimliliğini düşürebilir. Stres yönetimi için öğrencilerin derin nefes alma teknikleri, meditasyon ve egzersiz gibi yöntemleri öğrenmeleri faydalı olabilir. Düzenli uyku, sağlıklı beslenme ve yeterli dinlenme de stres seviyelerini düşürmeye yardımcı olur. Öğrenciler, stresli anlarda kendilerine hatırlatmalı ki bu süreç geçicidir ve ellerinden gelenin en iyisini yaptıkları sürece başarı zaten onların olacaktır.
Hedef Belirleme
Hedef belirlemek, öğrencilere motivasyon ve yön kazandıran en önemli unsurlardan biridir. Belirli ve ulaşılabilir hedefler koymak, öğrencilerin çalışmalarına daha fazla odaklanmalarını sağlar. Hedefler, kısa vadeli (örneğin her hafta belirli bir konu bitirme), orta vadeli (her ay belli bir düzeyde deneme sınavı puanı elde etme) ve uzun vadeli (LGS'de istenilen okulu kazanma) olmak üzere aşamalı olarak belirlenebilir. Hedefler belirlenirken gerçekçi olunmalı ve öğrencinin potansiyeline uygun hedefler seçilmelidir. Ayrıca hedefler, öğrenciye sadece akademik değil, kişisel gelişim açısından da katkı sağlamalıdır; örneğin, zaman yönetimini geliştirme veya stresle başa çıkma gibi kişisel hedefler belirlemek de faydalıdır.
Pozitif zihin
Pozitif bir zihin yapısı, sınav sürecinde öğrencilerin başarıya ulaşmalarında en önemli faktörlerden biridir. Olumsuz düşünceler, öğrencinin kendine olan güvenini zedeler ve sınavdaki performansını olumsuz yönde etkileyebilir. Bunun yerine, öğrencilerin kendilerine sürekli olarak olumlu geri bildirimler vermeleri, yapabileceklerine inanmaları ve karşılaştıkları zorluklarda pes etmeden yollarına devam etmeleri gerekir. "Başarabilirim" ve "Elimden gelenin en iyisini yapıyorum" gibi pozitif iç konuşmalar, motivasyonu artırır. Olumlu düşünce, sadece sınavda değil, genel hayatta da daha pozitif bir bakış açısı geliştirir ve kişinin zorluklara karşı daha dayanıklı olmasını sağlar.
5- Sağlıklı ve Fiziksel Yaşam
En önemli ve en başta başlangıç noktanız bu maddedir. Kişi önce bedensel sağlığı ve dirayeti oluşturarak bu sınava hazırlanmaya başlamalıdır. Bu aşamada dikkat edilecek faktörler şöyledir.
Uyku Düzeni
Sağlıklı bir uyku düzeni, öğrenme kapasitesini artırır ve öğrencinin sınav hazırlık sürecinde enerjik kalmasını sağlar. Uykusuzluk, dikkat dağınıklığına, hafıza zayıflığına ve motivasyon kaybına yol açar. Bu nedenle, öğrencilerin günde en az 7-8 saat uyumaları önerilir. Ayrıca, her gün aynı saatlerde yatıp kalkmak, biyolojik saatin düzenlenmesine yardımcı olur. Uykunun kalitesini artırmak için yatmadan önce ekrandan uzak durmak, odanın karanlık ve sessiz olmasını sağlamak gibi küçük adımlar atılabilir. Düzenli uyku, öğrencilerin sınavda daha dinç ve zinde olmalarını sağlar.
Dengeli Beslenme
Beslenme, zihinsel ve bedensel performans üzerinde doğrudan etkili olan önemli bir faktördür. Öğrencilerin sınav sürecinde düzenli ve dengeli beslenmeleri, beyin fonksiyonlarını destekler ve enerji seviyelerini yüksek tutar. Protein, vitamin, mineral ve karbonhidrat açısından zengin besinler, öğrencilerin zihinsel performansını artırır. Özellikle omega-3 açısından zengin gıdalar (balık, ceviz, keten tohumu), beynin daha iyi çalışmasını sağlar. Şekerli ve işlenmiş gıdalardan uzak durmak, ani enerji düşüşlerini engeller. Öğrencilerin her öğünde dengeli bir tabak oluşturmaları ve öğün atlamamaları, sınav hazırlık sürecini daha verimli hale getirir.
Spor yapma
Fiziksel aktivite, sınav sürecinde öğrencilerin hem bedenlerini hem de zihinlerini dinç tutmalarına yardımcı olur. Spor yapmak, stres hormonlarını azaltır, ruh halini iyileştirir ve öğrencilerin daha iyi odaklanmalarını sağlar. Haftada birkaç gün hafif egzersizler veya yürüyüş yapmak, sınav öncesi kaygıyı azaltabilir ve öğrencilerin daha rahatlamış hissetmelerine katkı sağlayabilir. Spor ayrıca, öğrencilerin vücut enerjilerini dengelemelerine ve ders çalışırken daha aktif ve odaklanmış kalmalarına yardımcı olur. Fiziksel aktiviteyi düzenli hale getirmek, zihinsel yorgunluğu azaltır ve öğrencilerin sınav döneminde daha güçlü kalmalarını sağlar.
Bağışıklığı güçlendirme
Yoğun sınav dönemlerinde öğrencilerin bağışıklık sistemlerini güçlü tutmaları çok önemlidir. Zihinsel stres ve yoğun ders çalışma, vücudu zayıflatabilir ve öğrenciyi hastalıklara karşı daha savunmasız hale getirebilir. Bu nedenle, bağışıklığı güçlü tutmak için C vitamini ve antioksidanlar bakımından zengin meyve ve sebzeler tüketilmeli, düzenli olarak su içilmeli ve yeterince dinlenilmelidir. Ayrıca, hijyen kurallarına dikkat etmek, sık sık elleri yıkamak ve kalabalık ortamlardan kaçınmak, hastalıklardan korunmada yardımcı olur. Güçlü bir bağışıklık sistemi, öğrencilerin sınav sürecini sağlıklı bir şekilde geçirmelerini ve enerjilerini yüksek tutmalarını sağlar.
Ankara Bilinç Koleji Ortaokulu, Mamak 2025
Rehberlik Servisi
